Z czym kojarzy się Wam Kreta? Czy zgadniemy, jeśli napiszemy, że z wakacjami, słońcem i plażami? A czy będziecie zaskoczeni jeśli przeczytacie, że Kreta jest także świetną zimową destynacją? I zimą kreta jest pełna atrakcji!
My byliśmy. Gdy w lutym dostaliśmy zaproszenie na Kretę od Greckiej Organizacji Turystycznej byliśmy lekko sceptyczni. No bo przecież co można tam robić w zimę? Okazuje się, że Kreta, a w szczególności teren Geoparku Psiloritis to miejsce, które zimą oferuje szeroki wachlarz przeróżnych aktywności! Byliśmy, doświadczyliśmy na własnej skórze, a teraz Wy możecie przeczytać, dlaczego warto odwiedzać kreteńskie góry przez cały rok.
Geopark Psiloritis to wyjątkowy region uznany przez UNESCO chwilę po założeniu i wpisany na Listę Globalnych Geoparków. Nic dziwnego, bo Psilorotis zachwyca różnorodnością krajobrazów, fauny i flory, zabytków, a także aktywności! To świetne miejsce na wszelkiego rodzaju sporty, od trekkingu, przez wspinaczkę, jazdę na rowerze, spływy kajakowe, aż po… jazdę na nartach! Żeby było magiczniej, zjeżdżać ze stoków można patrząc na morze.
Masyw górski Psiloritis zajmuje powierzchnię ponad 1200 km2, a najwyższy szczyt Ida, o wysokości 2456 m, razem z innymi wysokimi szczytami górskimi często pokryty jest śniegiem. Według mitologii greckiej to właśnie góra Ida była miejscem schronienia Zeusa zaraz po urodzeniu. Jego matka Rea ukryła go w jaskini, obawiając się pożarcia swojego dziecka przez jego ojca Kronosa. Zeus karmiony był przez kozę i wychowywany przez nimfy i kuretów.
Bogate tradycje sprawiają, że Geopark Psiloritis obfituje w szlaki kulturowe oraz mitologiczne, kwitnie tu również geo i ekoturyzm. Generalnie to świetne miejsce na wszelkie aktywności na świeżym powietrzu, bo zapewniono tu niezbędną infrastrukturę. I tak znajdziecie tu szlaki piesze, wyznaczone rekreacyjne miejsca w lesie, pola kempingowe, a także wiele innych ciekawych miejsc wartych odwiedzenia. Możecie zdecydować się na skorzystanie z usług firm specjalizujących się w geoturyźmie, np. Cretan Adventures by wybrać się na trekking z przewodnikiem.
W trakcie trekkingu warto zwrócić uwagę na bogatą faunę i florę wraz z licznymi endemicznymi gatunkami roślin i zwierząt. Występuje tu ponad 100 gatunków roślin endemicznych, przykładowo storczyki, czy kreteńska orchidea o nazwie „Lipitero”.
Agenda
Co robić na Krecie w Geoparku Psiloritis?
- Cieszyć się z aktywności na świeżym powietrzu. Do wyboru macie spacerowanie, trekking, wspinaczkę górską, spływy kajakowe, jazdę na rowerze, konne tereny, czy w zimę jazdę na nartach, snowboardzie czy biegówki.
- Wspiąć na na najwyższy szczyt Psiloritis – górę Idę. Taka aktywność na pewno wymaga niezbędnego przygotowania – zarówno fizycznego jak i odpowiedniego sprzętu. Najlepszym czasem będą miesiące od czerwca do września, gdyż później tj. wyżej pisaliśmy, szczyty górskie są pokryte śniegiem. Pamiętajcie o cieplejszych ubraniach, bo na wyższych wysokościach temperatura jest znacznie niższa, nawet w lato. Zabierzcie zapas przekąsek i wody i koniecznie poinformujcie kogoś o planowanej trasie do przebycia!
- Odwiedzić bacówkę. Na terenie Geoparku Psiloritis jest ich kilka, ale my polecamy Wam zdecydowanie Shepard’s Shelter w Rethymnon. Położona jest na wysokości 848 m npm na zboczu Góry Ida. Oprócz obiadu w bacówce przygotowanego zgodnie z tradycjami i z lokalnych produktów, możecie też wybrać się na spacer po okolicy, wziąć udział w warsztatach z robienia sera, gotowania, czy spróbować destylowanej na miejscu rakiji. Z całego serca polecamy Wam to doświadczenie, bo dawno nie czuliśmy się tak ciepło przyjęci.
- Wybrać się na warsztaty z garncarstwa w pracowni Keramion w Margarites. Oprócz możliwości doświadczenia pracy z gliną, która tutaj jest wyjątkowa bo po wypaleniu pozostaje czerwona, poznacie też techniki garncarskie sięgające czasów Neolitu. Tutaj kupicie też przepiękne kreteńskie pamiątki, np. dzbany, talerze, czy naczynia na oliwę.
- Rozgrzać się w Jaskini Sfentoni. To największa jaskinia jaką możecie odwiedzić na Krecie. Co jest super ciekawe, to temperatura 18 stopni Celcjusza utrzymuje się tu przez cały rok. Jej cała powierzchnia to ok 3000 m2, turyści mają natomiast dostęp jedynie do jej części – trasy ok 270 m. Co zobaczycie? Świetnie zachowane formacje skalne (stalaktyty, stalagmity i stalagnaty), zbiorniki wodne, a jeśli Wam się poszczęści, nietoperza. W jaskini żyje ich ok 400, razem z różnymi gatunkami bezkręgowców. Zwiedzanie jaskini możliwe jest tylko z przewodnikiem, a koszt biletu to 4 EUR.
- Odwiedzić Muzeum Drewnianych Rzeźb w Axos. Z przyjemnością poznaliśmy George’a Koutantosa – artystę samouka, który od wielu lat doskonali się w rzeźbie w drewnie. Jego dzieła są pokaźnych rozmiarów i zawsze mają emocjonalne połączenie z twórcą i jego życiem. Dzieła Georga często wyrzeźbione są z jednego kawałka drewna, a surowce do nich pozyskał z różnych części Krety, głównie z drzew martwych. Koszt wstępu – 5 EUR.
- Poznać historię klasztoru Arkadi. Ten znajdujący się na terenie Geoparku Psiloritis klasztor jest jednym z najważniejszych klasztorów, nie tylko na Krecie, ale też w całej Grecji. Klasztor stał się znany na arenie międzynarodowej podczas Kreteńskiej rewolucji przeciw Turkom w 1866 roku. Wtedy też został symbolem poświęcenia, wolności i wyrazem buntu wobec tureckiej okupacji. Skrywający się w klasztorze mnisi, powstańcy, a także kobiety i dzieci w wyniku oblężenia zdecydowali się na wysadzenie klasztoru, ginąc w wybuchu i tym samym zabijając wielu atakujących żołnierzy.
- Wybrać się na degustację wina. Zapewne wśród wielu z Was znajdziemy miłośników greckiego wina. I my się do nich zaliczamy! Degustacja wina w lokalnej kreteńskiej winnicy Kourkoulou jest świetnym sposobem na dowiedzenie się czegoś więcej o winach oraz szczepach winogron, sadzonych w winnicy. Degustowaliśmy 5 win – 2 białe, 2 rose i jedno czerwone. Jedno z białych było tak pyszne, że przywieźliśmy ze sobą do Polski dwie butelki (koszt jednej to ok 7 EUR).
- Pójść na spacer po wąwozie Patsos. Tak jak już pisaliśmy – cały teren Geoparku Psiloritis jest idealny na spacerowanie. Ale! Wąwóz Patsos zasługuje na osobny podpunkt, gdyż jest wyjątkowo przepiękny. Znajduje się tutaj punkt do obserwacji ptaków, miejsce na piknik oraz źródło wody. Latem drzewa w wąwozie dają świetne schronienie przed słońcem, a liczne endemiczne rośliny tworzą lokalny, wyjątkowy ‘ogród botaniczny’. Teren wąwozu Patsos objęty jest programem Natura 2000.
Kreteńska kuchnia – czego koniecznie trzeba spróbować?
Kreta jest znana z tradycji i gościnności. Przekłada się to mocno na kreteńską kuchnię. Kreteńczycy żyjący w rejonach górskich, w tym na terenie Geoparku Psiloritis, nauczyli się czerpać z dobra natury. Tym samym, swoją dietę oparli na oliwie z oliwek, winie, miodzie, warzywach i aromatycznych ziołach. Co ciekawe, wieloletnie badania naukowców dowodzą, że kreteńska dieta jest jedną z najzdrowszych na świecie.
Mieszkańcy Psiloritis pochłaniają dodatkowo ogromne ilości sera – koziego i owczego. Tereny górskie są idealnym środowiskiem do hodowli tych zwierząt, co sprzyja produkcji wyrobów z owczego/koziego mleka. Tym samym na stołach królują zarówno miękkie jak i twarde sery, słynne greckie jogurty (nowatorsko także w różnych smakach, np waniliowym czy czekoladowym lub w formie ryżu na mleku z cynamonem) oraz oczywiście dania z serem.
Na tym etapie wspomnieć trzeba też o mięsie – właśnie owczym lub kozim. Często jest pieczone lub serwowane w postaci kiełbasek.
Wracając do sera, spróbujecie ciekawej wersji makaronu z serem – tutaj na słono; ser w sałatkach (czy to greckiej, czy np. z kapustą i bakaliami); a także ser w przepysznych, wręcz boskich kreteńskich ciasteczkach (Kalitsounia) polanych miodem.
Na stołach pojawiają się też oczywiście gołąbki dolma, a także totalne nowości, jak ryż gotowany na rosole, pasta z grochu a la hummus, czerstwy chleb zapieczony pod pomidorami i uwaga – serem, czy cienkie paski z cukini w cieście, głęboko smażone i po prostu przepyszne.
Króluje wino i rakija – mocny alkohol wytwarzany ze skórek winogron. Dla kreteńczyków w produkcji rakiji nie chodzi tylko o proces, a bardziej o celebrację, powód do spotkań przy muzyce i dobrym jedzeniu.
Gdzie spać na Krecie w Geoparku Psiloritis?
Świetną bazą na zwiedzanie całego regionu będzie hotel Delina. To czterogwiazdkowy resort ze strefą spa & wellness. W pokojach znajdziecie kominki i prysznic lub wannę z hydromasażem – niech żyje luksus! Na terenie obiektu znajduje się tradycyjna kawiarnia, gdzie doświadczyć będziecie mogli muzyki na żywo, ogrzewać Was będzie kominek, a serwowane potrawy będą lokalne, kreteńskie. Znajdziecie tu też kościół i stajnię z osiołkiem i owcami.
Jeśli wolicie wynająć apartament, zdecydować możecie się np. na takie urocze miejsce w Anogia. Rustykalne i przestrzenne wnętrze idealnie sprawdzi się na przytulne wieczory po aktywnych dniach. Tuż obok apartamentu znajduje się restauracja, w której zjecie śniadanie czy spróbujecie tradycyjnej kreteńskiej kuchni.
Jak dojechać do Geoparku Psiloritis?
Bardzo polecamy Wam wypożyczenie samochodu – to najlepszy sposób na zwiedzenie całego terenu Geoparku Psiloritis. Najprawdopodobniej wylądujecie w Heraklionie, skąd podróż na teren parku zajmie Wam ok godzinę. Z Chanii natomiast dojedziecie tu w ok. dwie godziny.
Na lotniska na Krecie lata Ryanair, a także Aegean oraz czartery, zależy od pory roku.
Zobaczcie nasze vlogi z Geoparku Psiloritis:
Może przy okazji pobytu na Krecie zapragniecie zwiedzić Ateny oraz bajkowe wyspy na Cykladach? Zapraszamy do przeczytania naszych innych postów z Grecji:
Dziękujemy Greckiej Organizacji Turystycznej oraz władzom Geoparku Psiloritis za zaproszenie nas na ten wspaniały wyjazd!
Doświadczajcie z nami!
Relacjonowali Wam: Julia i Przemysław
